از کیانوری خواستم که درباره تشکیلات مخفی توضیحاتی را ارائه دهد. کیانوری هرگونه اطلاعی را اضافه بر اطلاعات ارائه شده از سوی پرتوی انکار کرد و حتی اظهار کرد که با توجه به اینکه مسئولیت سازمان مخفی با پرتوی بود، از بسیاری جزئیات تا هنگام بازداشت خبر نداشت و نظر به آماری که در آبانماه از پرتوی گرفته بود، حدس می زد که نیروهای ارتشی سازمان مخفی، بیش از صد نفر نبوده اند، اما بعدها متوجه شده که بیش از این تعداد بوده است.
وی همچنین درباره ی اهداف سازمان مخفی و افسران ادعا کرد که در فکر او و سایر افراد رهبری احتمال توطئه ی براندازی علیه جمهوری اسلامی واقعاً وجود نداشته است؛ بلکه تشکیلات مخفی فقط با این هدف شکل گرفته بود که در صورت وقوع تحولات دامنه دار و بحران های اجتماعی غیرقابل پیش بینی، حزب از نیروهایی برخوردار باشد که قادر باشد عملی را انجام بدهد و نیز ادعا کرد که حدود آن عمل نیز پیش بینی نشده بود.
همچنین او افزود: با نیرویی که در اختیار حزب توده بوده است، هیچ چیز قابل پیش بینی وجود نداشت و گفت: ما با چشم خودمان می دیدیم که روز به روز جمهوری اسلامی قوی تر و عمیق تر در جامعه ریشه پیدا می کند.
در ادامه کیانوری به جمله ای از استاد شهید مطهری در کتاب «علل گرایش به مادیگری» اشاره کرد و آن را جمله ای گویا برای تمامی طرفداران مارکسیسم ذکر کرد. آنچه کیانوری بدان اشاره کرد تحلیل شهید مطهری بود، مبنی بر اینکه ماتریالیست های دوران نوین دو مسئله را در ایران مورد بی توجهی قرار داده اند: اول قدرت فلسفه ی الهی و نیروی عملی آن و دوم نفوذ عمیق مذهب در توده های زحمتکش مردم – بویژه در میان دهقانان و کارگران – که گرایش های مذهبی عمیق تری دارند.
کیانوری اعتراف کرد که ماتریالیست های ایران این دو مسئله را به حساب نیاوردند و بدین سبب گمان می کردند که خواهند توانست مذهبیون را با شعارهای سیاسی ـ اجتماعی از میدان به در کنند. او تحلیل شهید مطهری را ارزیابی دقیقی از تاریخچه ی فعالیت مارکسیسم دانست و اذعان کرد که به واسطه ی سابقه ی این گونه افکار مغشوش، حزب مجموعه تخلفات عظیمی را مرتکب شده است که مهمترین آنها جمع آوری اطلاعات جاسوسی برای شوروی است. او حزب توده را در مقابل جمهوری اسلامی مقصر دانست.
از کیانوری پرسیدم که: آیا پیشینه ی تشکیل سازمان مخفی به زمانی پیشتر از تاریخ ذکر شده در دفاع پرتوی باز نمی گردد؟
کیانوری اظهار داشت که: پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، حزب توده هیچگونه تشکیلات مشخصی در ایران نداشته است و به تشکیلات تهران حزب توده، که توسط ساواک و به وسیله ی عباس شهریاری ایجاد شده بود، اشاره کرد. کیانوری معترف بود که حزب توده در خارج از کشور مضحکه ی تشکیلات تهران شده بود و تصور می کرد که واقعاً سازمانی مخفی در ایران دارد؛ در حالی که تمامی جریانات تحت کنترل و کارگردانی ساواک پیش می رفت.
به گفته ی کیانوری، از سال ۱۳۵۶ و آغاز فعالیت انقلابی در ایران و حتی گاه پیش از آن در سال های ۵۴ و ۱۳۵۳ افراد مختلفی با حزب تماس گرفته، تقاضای برقراری ارتباط می کردند و حزب با توجه به تجربه ی تشکیلات تهران و عباس شهریاری، با سوءظن به این گونه موارد برخورد می کرده است و بیشتر در صدد شناخت ارتباط گیرندگان بر می آمد.
بدین ترتیب نخستین گروه جدی مورد اعتماد مرکزیت حزب توده گروه نوید بود و در کنار آن برخی گروه های کوچک دانشجویی نیز با حزب تماس می گرفتند که برای فعالیت به گروه نوید معرفی می شدند.
علاوه بر گروه نوید، در ظاهر گروه دیگر دارای وزن و اعتبار، گروهی منشعب از سازمان چریک های فدایی خلق بود. این گروه نخست با سازمان نوید تماس می گیرد و سپس از چریک های فدایی خلق منفک و به حزب توده می پیوندد. گروه مزبور که به گفته ی کیانوری ۱۸ – ۲۰ تا نفر از جمله معزز را شامل می شد، به طور کامل به سازمان علنی متصل می شود.
در این اثناء از پرتوی خواستم که مسؤولان شاخه های نظامی را معرفی کند. پرتوی توضیح داد که در اوایل سال ۱۳۵۹ دو شاخه ی مجزای نظامی به وجود آمد که شاخه ی اول تحت مسؤولیت شاهرخ جهانگیری و شامل افراد ارتشی در نیروی هوایی و نیروی دریایی بود و شاخه ی دوم تحت مسؤولیت محمد معزز و افراد وابسته به نیروی زمینی، شهربانی و ژاندارمری را شامل می شد. او همچنین افزود که علاوه بر این دو چند تن از کادرهای با سابقه تشکیلات نیز زیر مسئولیت آنها فعالیت می کردند.
