حدیث منزلت
🔸 سلام بفرمایید.
🔹 حاج آقا «حدیث منزلت» چه حدیثی است؟
🔸 حدیث منزلت فرمایشی از رسول خداست که در حق امام علی (ع) فرموده است: «انْتَ مِنّی بِمَنْزِلَهِ هارونَ مِنْ موسی الّا انَّهُ لا نَبِی بَعْدی» یعنی تو نسبت به من به منزله هارون نسبت به موسی هستی، جز اینکه بعد از من پیامبری نخواهد بود.
🔹 چرا رسول خدا (ص) این جمله را فرمود؟
🔸 بیان این حدیث هنگامی بود که رسول خدا (ص) به غزوه تبوک می‌رفت. غزوه تبوک در واقع لشکرکشی بود نه جنگ. رومی‌ها در سوریه داشتند خودشان را برای حمله به مدینه آماده می‌کردند که پیامبر به مرز روم لشکرکشی کرد، قدرت‌نمایی نمود و بازگشت. رسول خدا (ص) در این سفر امام علی (ع) را با خود نبرد و به عنوان جانشین خود در مدینه گذاشت. امام از اینکه در مدینه بماند، دلتنگ شد، عرض کرد: «یا رسول الله! شما مرا در ردیف زن‌ها و بچه‌ها گذاشته و با خود نمی‌برید؟» رسول خدا (ص) در پاسخ حدیث منزلت را فرمود.
🔹 سند حدیث منزلت چگونه است؟
🔸 حدیث منزلت مورد قبولِ عالمان شیعه و سُنی بوده و از احادیث متواتر است. حتی کسانی که آن را خبر واحد می‌دانند، اصلش را انکار نمی‌کنند.
🔹 علمای شیعه از این حدیث چه برداشتی می‌کنند؟
🔸عالمان شیعه به این حدیث برای اثبات جانشینی امام علی (ع) پس از رسول خدا (ص) تمسک می‌جویند و به آن از جهت برتری موقعیت امام نسبت به سایر اصحاب احتجاج می‌کنند.
🔹 این برداشت بر اساس چه منطقی است؟
🔸 از نظر علمای شیعه پیامبر در این حدیث نسبت میان خود و امام علی (ع) را به منزله نسبت موسی و هارون دانسته است. قرآن کریم در سوره طه درباره نسبت میان هارون و موسی می‌فرماید: «وَاجْعَلْ لِی وَزِیرًا مِنْ أَهْلِی، هَارُونَ أَخِی، اشْدُدْ بِهِ أَزْرِی، وَأَشْرِکْهُ فِی أَمْرِی، کَیْ نُسَبِّحَکَ کَثِیرًا» یعنی از خانواده‌ام دستیارى برایم قرار ده، هارون برادرم را، پشتم را به او محکم کن و او را در کارم شریک گردان، تا بیشتر تو را تسبیح بگوییم و یاد کنیم. همچنین در سوره الاعراف می‌فرماید: «وَ قَالَ مُوسَى لِأَخِیهِ هَارُونَ اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ» یعنی موسى (هنگام رفتن به کوه طور) به برادرش هارون گفت: در میان قوم من جانشینم باش و (کار آنان را) اصلاح کن و راه فسادگران را پیروى مکن.
🔹 چگونه به این آیات احتجاج می‌کنند؟
🔸 مطابق این آیات الهی وقتی پیامبر به امام علی (ع) می‌فرماید تو به منزله هارون هستی برای من، یعنی وزیرم هستی، پشتم به تو محکم است، شریک در کارم هستی و جانشین در قومم. وقتی نبوت را استثناء می‌کند، کأنه می‌گوید به غیر از نبوت در جمیع شؤون الهی و اجتماعی نسبتی که هارون از ناحیه خدا به موسی داشت تو نسبت به من داری.
🔹 ممنون حاج آقا
