جامعۀ یهودی ایران در اوج شکوفایی در نیمه اول سده بیستم به ۱۵۰ هزار نفر رسید و یکی از بزرگترین جامعههای یهودی جهان شد. در پی ایجاد دولت اسرائیل در سال ۱۹۴۸ مهاجرت عمدهای صورت گرفت. تا سال ۱۹۷۹، سال انقلاب هنوز ۸۰ هزار یهودی در ایران بود. دو دهه بعد این رقم به ۳۰ هزار رسید. به رغم انقلاب اسلامی و شعارهای ضد اسرائیلی – مرگ بر اسرائیل – هنوز هم ایران بعد از اسرائیل تنها کشور خاورمیانه است که بیشترین تعداد یهودی را در خود جای داده است.
انقلاب هرگز با یهودیت به ضدّیت برنخاست. اندکی بعد از بازگشت به ایران، آیتالله خمینی با رهبران جامعهٔ یهودی و سایر اقلیتهای دینی دیدار کرد و ضمن صدور یک فتوا خواهان خوشرفتاری با آنان شد و تأکید کرد: مسیحیان و یهودیان اهل کتابند و پیرو آیین توحیدی. آیت اله خمینی یادآور شد حساب یهودیان از حساب صهیونیستهای اسرائیل جداست.
در قانون اساسی سال ۱۹۸۰ جمهوری اسلامی هم مثل قانون اساسی مشروطیت مقرر شد یهودیان و پیروان اقلیتهای مذهبی دیگر در مجلس نماینده داشته باشند. هر ۱۵۰ هزار پیرو آیین اقلیت میتوانند یک نماینده داشته باشند درست مثل مسلمانان. و چنانچه به فرض محال تعداد یهودیان افزایش پیدا کند میتوانند بیش از یک نماینده در مجلس داشته باشند. نمایندهٔ یهودیان مراسم سوگند وفاداری را به عبری و به کتاب تورات یاد کند. مراسم، آداب و رسوم و حقوق یهودیت مثلاً طلاق در دادگاههای ایران مورد پذیرش است. جوانان یهودی هم باید به سربازی بروند. در جریان جنگ عراق با ایران تعدادی از جوانان یهودی هم به شهادت رسیدند و در غرفه خاص اقلیتهای موزه شهدا این امر به نمایش گذاشته شده است.
به شیوه ای غیر قابل پیشبینی و گهگاهی، یهودیان ایرانی در سایر جنبههای رسمی جامعه مشارکت داده میشوند، مثلاً در هیأت نمایندگی ایران به گردهمایی زنان سازمان ملل متحد در پکن در سال ۱۹۹۵، رئیس سازمان زنان یهودی ایران هم حضور داشت در آنجا فرنگیس حسیدیم مدیر بیمارستان یهودیان تهران درباره موقعیت زنان یهودی در ایران سخنرانی کرد.
یهودیان ایران به رغم کاهش تعدادشان هنوز جامعهای پر تحرک و زندهاند عدهای قویاً به سرزمینی که میهن خود میدانند وابسته و پایبندند. منوچهر الیاسی نماینده کلیمیان در مجلس و پزشک بیمارستان یهودیان شجرنامه خانوادگیش را در ایران تا ۲۵۰۰ سال پیش میبرد.
در سال ۱۹۹۸ وقتی از او پرسیده شد چرا یهودیان در ایران زندگی میکنند؟ با گریه گفت: ما کشورمان را دوست داریم، من اینجا زاده شدهام. بوی وطنم را دوست دارم.
انقلاب به جهاتی اثراتی جالب بر یهودیان ایران داشته است. در طی سالها و در پی گفتگوهایی که با یهودیان ایران داشتهام متوجه شدهام عدهای از این افراد تعهدشان به جمهوری اسلامی به مراتب بیش از زمان شاه بوده است. یکی از حاضران بعد از مراسم دینی عمید به من گفت: رژیم مذهبیتر شده، ما هم همین طور. پیش از انقلاب کنیسهها چندان مورد توجه یهودیان نبود و تنها سالخوردگان به مراسم دینی توجه میکردند. یهودیان هم مثل دیگران در یک جامعۀ غیر دینی رفتار میکردند. اما حالا کنیسهها پر از جمعیت میشود. مردم مراسم دینی یهودیت را به جای میآورند. به غرور تاریخی خود آشناتر شدهاند و به اعتقاد من جامعه ما قویتر شده است.
بازدیدها: ۳
بسیارخوب باورم نمیشد که امام خمینی چنین حرفهای خوبی بامهربانی بایهودیان داشته وبعداز امام رحمتالله ادامه دارد البته آگاهی نداشتم بله ایران وطن همه مسلمانان واقلیت هااست درود میفرستم یاخداوند ملت ایرانرا حفظ کن